Adaptacja do przedszkola 

Czas pandemii stawia wiele znaków zapytania, także w kontekście nadchodzącego roku przedszkolnego. Jedno jest pewne – dzieci, które po raz pierwszy zetkną się z przedszkolem potrzebują troskliwej uwagi i wsparcia w czasie adaptacji przedszkolnej. Wiele, o ile nie najwięcej zależeć będzie od wrażliwości i poczucia pewności w działaniu u opiekunów. To od osób dorosłych dzieci mogą czerpać siłę, by pewniej i silniej stawiać kroki w nowym dla siebie świecie przedszkolaka! Zachęcam do zapoznania się ze spisanymi informacjami w formie poradnika dla rodziców na czas przygotowywania dzieci do pobytu w przedszkolu. Są to wskazówki ogólnie dostępne w literaturze psychologiczno-pedagogicznej. Okazują się niezwykle pomocne i warte wykorzystania w praktyce! Wstęp czyli kilka słów o czasie zmian w życiu rodziny Rozpoczęcie przez dziecko edukacji przedszkolnej to bardzo ważny, i przełomowy moment w życiu dziecka i rodziny. Śmiało można mówić tutaj o znaczącej zmianie życiowej, której podlega cała rodzina. Zmienia się niejednokrotnie dotychczasowy tryb życia rodzinnego. Często jest tak, że łączy się on z powrotem rodzica do pracy, najczęściej mamy i tym samym reorganizacją życia rodziny.

W tym okresie dziecko uczy się nowej roli – roli przedszkolaka i jako przedszkolak mierzy się z nowymi wyzwaniami:

✓ poznaje nowe osoby dorosłe – nauczycieli i innych pracowników przedszkola,

✓ uczy się przebywania w dużej grupie dzieci,

✓ poznaje nowy tryb życia,

✓ podlega unormowanemu rozkładowi dnia,

✓ spotyka się z wymaganiami stawianymi przez wychowawców w zakresie czynności samoobsługowych i wymaganiami związanymi ze sposobem korzystania z zabawek i urządzeń będących do jego dyspozycji,

✓ znajduje się w innej niż w rodzinie pozycji społecznej tzn. nie jest jedynym dzieckiem w sali przedszkolnej.

Wielu spośród poczatkujących Przedszkolaków szybko akceptuje zmiany i łatwo przyzwyczaja się do nowych warunków. Czasem adaptacja w przedszkolu trwa nieco dłużej. Warto tutaj pamiętać, że adaptacja przedszkolna jest przede wszystkim procesem! Oznacza to, że następuje w czasie – dla niektórych dzieci krótszym, a dla innych dłuższym.

Jak wygląda i co można robić, aby przebiegała jak najprzyjaźniej dla dziecka – oto kilka wskazówek spisanych w krótkim poradniku. Adaptacja przedszkolna –poradnik na czas zmian.

➢ Adaptacja dziecka następuje grubo wcześniej przed wkroczeniem w progi przedszkolne. Co oznacza, że należy zwrócić baczną uwagę na sposób opowiadania o przedszkolu. Dobrze kiedy rodzic okazuje radość i pozytywne podekscytowanie nadchodzącym czasem. Ważne, aby te uczucia były autentyczne. Dziecko wyczuwa przez skórę niepokój opiekuna i wówczas narasta u niego stres, co często objawia płaczem i/lub wycofaniem się z proponowanej aktywności.

➢ Rolą rodzica jest zapewnienie wsparcia i otuchy dziecku, które w domu jest żywiołowe, a w progu przedszkola staje się czasami wycofane i płaczliwe. Płacz to naturalna reakcja na rozstanie i najczęściej cichnie po chwili zajęć w sali przedszkolnej. Dobrze jest go nie demonizować. Zresztą rozstanie może być równie trudne dla mamy czy taty. Jeśli rodzicowi zbiera się na łzy warto, aby przez jakiś czas do przedszkola przyprowadzała dziecko inna bezpieczna dla niego osoba dorosła. Rodzice nie powinni także od razu wycofywać maluszka z przedszkola nawet jeśli płacz wydaje się rozpaczą, bo dziecko uczy się w ten sposób „płaczliwej metody wywierania wpływu” na swoich bliskich.

➢ Adaptacja przebiegnie lepiej, kiedy dziecko upewni się, że przebywa w przedszkolu przez pewien czas. Bardzo ważne jest dotrzymanie obietnicy i odbieranie go o wcześniej ustalonej porze np. po obiadku czy podwieczorku. Spóźnienie lub pozostawienie maluszka na dłużej może sprowokować traumę i niechęć do pobytu w przedszkolu.

➢ Trudności w adaptacji mogą wypływać z „kłopotliwych pożegnań” czyli pożegnań przedłużających się w czasie. Długie rozstawanie się w sali nie pomaga dziecku! Należy starać się jak najszybciej odejść, wcześniej okazując mu ciepłe uczucia i potwierdzając czas przybycia i odebrania z zajęć przedszkolnych. Adaptacja do przedszkola – co jeszcze można zrobić, aby dzieci z uśmiechem przychodziły do przedszkola i czuły się tu bezpiecznie?

➢ Trzylatek dobrze się czuje w nowym miejscu, kiedy ma przy sobie swoją ulubioną zabawkę, misia czy lalkę. Dobrze jest pozwolić mu na zabieranie do przedszkola namiastki domu

➢ Bardzo ważne jest okazywanie zainteresowania tym co dzieje się w przedszkolu i bez natarczywości, ale regularnie rozmawiać z maluszkiem o jego przeżyciach. Warto pozwolić dziecku ochłonąć przez kilkadziesiąt minut po powrocie do domu i później zapytać jak minął dzień.

➢ Warto opowiadać o własnych doświadczeniach i miłych przeżyciach związanych z byciem przedszkolakiem. Dziecko otrzymuje wówczas informację, że pobyt w przedszkolu jest rzeczą normalną, przez którą przechodzi każdy. Poza tym dzieci uwielbiają słuchać o przygodach rodziców w tym wieku.

➢ Trzylatki nie mają jeszcze poczucia czasu takiego jak starsze dzieci, dlatego początkowo warto, aby pobyt w przedszkolu był kilkugodzinny. Z czasem dobrze stopniowo wydłużać czas pobytu w przedszkolu obserwując reakcje dziecka.

Ile trwa adaptacja w przedszkolu? Jak już wspomniano – adaptacja przedszkolna jest procesem i może potrwać od kilku dni do kilku miesięcy. To jak będzie przebiegać zależy między innymi od usposobienia dziecka, poziomu jego dojrzałości, gotowości do wyzwań u rodziców i pracowników przedszkola. Warto pamiętać, że jej jakość wpływa na dalszy rozwój emocjonalno – społeczny dojrzewającego małego człowieka. Dobrze jest zatem zaangażować siły w zapewnienie dziecku bezpiecznego sposobu radzenia sobie z nowym wyzwaniem!

 Anna Wójt, psycholog