Przykładowe doświadczenia i eksperymenty do przeprowadzenia z dzieckiem w domu

1. CO ROZPUSZCZA SIĘ W WODZIE?

Cele: Badanie rozpuszczalności różnych substancji w wodzie, rozwijanie umiejętności wyciągania wniosków, wzbogacanie wiedzy na temat właściwości wody.

Pomoce/składniki: przezroczyste naczynia, woda, łyżeczka, cukier, sól, sok, miód, kasza, ryż, pieprz, kawa, mąka, kasza manna.

Wykonanie: do przezroczystych kubeczków plastikowych wlewamy wodę (1/2 kubeczka). Następnie do każdego naczynia z osobna wsypujemy łyżeczkę różnych substancji (cukier, sól, sok, kawa, kasza, ryż, pieprz, mąka, piasek ), mieszamy substancje obserwując, co się z nimi dzieje. Dzieci określają, które substancje opadły na dno po zaprzestaniu mieszania, a które się rozpuściły.

2. CO PŁYWA, A CO TONIE?

Cele: Poznanie przedmiotów, które utrzymują się na powierzchni wody i tych, które toną, samodzielne formułowanie spostrzeżeń i wniosków z doświadczeń.

Pomoce/składniki: duża miska z wodą, klocek plastikowy, nakrętki od butelek, szklane kulki, klucz metalowy, korek, moneta,  gąbka, piłeczka pingpongowa, papier.

Wykonanie: dzieci do miski z wodą kolejno wkładają przedmioty wykonane z różnych materiałów: drewno, papier, plastik, metal, szkło, korek, pianka, folia aluminiowa, styropian. Po zakończeniu doświadczenia wymieniają przedmioty, które pływały w wodzie i określają z jakich surowców zostały wykonane.

3.  HODOWLA KRYSZTAŁÓW SOLI

Cele: Poznanie właściwości parowania wody i powstawania kryształów.

Pomoce/składniki: woda, sól, patyczki, wełniane nici, słoiki                                  Wykonanie: dzieci przygotowują roztwór soli, w celu jej krystalizacji. Roztwór soli powinien być nasycony, zatem chodzi o to, aby dodać tyle soli, aby pomimo mieszania nie chciała się  już rozpuszczać w wodzie. Otrzymany roztwór nasycony soli wlewamy do słoika do około 3/4 jego wysokości. Przywiązujemy jeden koniec nitki do patyczka w miejscu środka jego długości. Odmierzamy długość nitki, musi być taka jak wysokość słoika. Kładziemy patyczek na brzegach wierzchu słoika zaś nitkę wrzucamy do środka, jej koniec powinien dotykać dna słoika. Odstawiamy słoiki na kilka dni i obserwujemy.

Wnioski: po kilku dniach na nitkach utworzą się kryształki pod wpływem parowania wody.

Wskazówki: dodanie kilku kropli farby plakatowej albo atramentu do wody spowoduje zmianę koloru kryształków.

4. CIECZ NIENEWTONOWSKA

Cele: Eksperymentowanie z cieczą nienewtonowską, odczuwanie radości z zabawy.

Pomoce/składniki: 1/2 szklanki wody, 1 szklanka mąki ziemniaczanej, miska, półmisek lub duży głęboki talerz

Wykonanie: do naczynia wsypujemy mąkę ziemniaczaną, a następnie stopniowo dolewamy wodę cały czas mieszając – aż do momentu uzyskania cieczy o konsystencji gęstej śmietany. Dotykamy ciecz i sprawdzamy, jak się zachowuje: zanurzamy ręce (raz szybko, raz wolno), uderzamy pięścią, nabieramy niewielką ilość cieczy w dłonie i lepimy kulki, wrzucamy piłkę do miski z cieczą, potrząsamy naczyniem, w którym znajduje się ciecz.

Wskazówki: Jak uzyskać pożądaną konsystencję cieczy? Po wsypaniu mąki do naczynia stopniowo dolewamy wodę i mieszamy dotąd, aż mieszanie zacznie sprawiać nam trudność. Wówczas nie należy już dolewać wody - zbyt duża jej ilość sprawi, że ciecz straci swoje właściwości nienewtonowskie i zacznie się zachowywać jak zwykły płyn. Gdy do cieczy włożymy rękę powoli, będzie ona zachowywać się jak płyn - uda nam się zanurzyć rękę bez oporów. Spróbujmy jednak uderzyć palcami w powierzchnię cieczy lub zanurzając rękę szybko poruszać palcami – ciecz stanie się twarda! Lepiąc kule z naszej cieczy, musimy robić to szybko. Jeśli na chwilę przestaniemy poruszać dłońmi, substancja stanie się płynna.

5. BURZA W SZKLANCE WODY

Cele: Odkrywanie właściwości wody i oleju, samodzielne wyciąganie wniosków.

Pomoce/składniki: szklanka, woda, 4 łyżki oleju, barwniki spożywcze, miska i widelec.

Wykonanie: szklankę wypełnić wodą (do 3/4 wysokości), mieszamy klika kropel barwników w oleju, a następnie przelewamy go do wody. W efekcie uzyskamy pięknie tańczące w wodzie nitki kolorów.

6. CHMURA I DESZCZ

Cele: Zapoznanie ze zjawiskiem powstawania deszczu, rozumienie procesu krążenia wody w przyrodzie.

Pomoce/składniki: słoik, woda, niebieski barwnik, pianka do golenia, kroplomierz

Wykonanie: do dużego słoika nalewamy wody do ¾ jego objętości. Zabarwiamy wodę na niebiesko w kubku przezroczystym, by była bardziej dla dzieci widoczna jako deszcz. Następnie na górę słoika z wodą psikamy pianką do golenia dotąd, aż jej kształt zacznie przypominać chmurę. Chmurka ta jest lekka i utrzymuje się na słoiku. By stała się ciężką chmurą deszczową dzieci kolejno kroplomierzami nabierają kolorowej niebieskiej wody i wkraplają ją pojedynczymi kroplami do chmury z pianki do golenia. Gdy chmura staje się ciężka widać jak zaczynają wpadać do wody pojedyncze niebieskie krople deszczu. Dzieci eksperymentują i samodzielnie wyciągają wnioski

7. WIR MLECZNY

Cele: Poznanie właściwości mleka, eksperymentowanie z mlekiem, barwnikami spożywczymi i płynem do mycia naczyń.                                                                       Pomoce/składniki: mleko, barwniki, płyn do mycia naczyń, patyczki higieniczne, zakraplacz lub łyżeczki, duży talerz.

Wykonanie: na duży talerz wlewamy mleko, a następnie dodajemy stopniowo rozpuszczone barwniki spożywcze, lub wodę zabarwioną bibułą czy też ewentualnie farbką. Wkrapiamy barwniki na powierzchnię białego mleka.  Gdy na mleku zbierze się już tęczowa tafla kolorów, namaczamy patyczki w płynie do mycia naczyń i delikatnie dotykamy powierzchni mleka. Barwniki pod wpływem płynu i zmiany napięcia powierzchniowego zaczną samoistnie wirować i mieszać się tworząc wspaniałe, barwne widowisko.

8. BARWIENIE SOLI

Cele: Poznanie sposobu barwienia soli za pomocą kredy, odczuwanie radości z własnoręcznie wykonanej dekoracji.

Pomoce/składniki: 1 kg soli, kolorowa kreda, miseczki, duży talerz lub tacka, słoiczek

Wykonanie: Na talerzyk lub tackę wsypujemy sól, następnie pocieramy kredą po rozsypanej soli. Sprawiamy, że przejmuje ona kolor ścieranej kredy.  Zabarwioną sól przesypujemy warstwami do słoiczka tworząc piękną dekorację.

9. UCIEKAJĄCY BROKAT

Cele: Poszerzenie wiadomości na temat właściwości  wody, brokatu i płynu do mycia naczyń.

  Pomoce/składniki: brokat sypki, talerzyki jednorazowe lub tacki, płyn do mycia naczyń na tackach lub w miseczkach,  słomki, woda.

 Wykonanie: na talerzyk nalewamy wodę - tyle, aby zakryła dno, powierzchnię wody posypujemy brokatem, dzieci zanurzają  słomki  w płynie do naczyń, a następnie dotykają nimi brokatu. Na zakończenie możemy wspólnie z dziećmi zrobić bańki mydlane,

wystarczy, aby wdmuchiwały powietrze do płynu, który mają na talerzykach.

10. MASA AKSAMITNA

Cele: Zapoznanie ze sposobem przygotowania masy, poznanie właściwości masy aksamitnej.

Pomoce/składniki: odżywka do włosów 300 ml, mąka ziemniaczana  ok. 500 g, barwniki spożywcze, miska.

Wykonanie: do miski przelewamy odżywkę – całą (300 ml), do odżywki dodajemy około 10 czubatych łyżek mąki, tak by masa przybrała konsystencję gęstego budyniu, następnie dodajemy barwnik spożywczy i resztę mąki ziemniaczanej  i zagniatamy masę do momentu, w którym przestanie kleić się do rąk.                                                                                   Wskazówki: masa jest tak miła w dotyku, że trudno się od niej oderwać, można z niej lepić przestrzenne elementy, można ją wałkować,  można wycinać kształty foremkami lub odgniatać wzory – jest bardzo plastyczna,  NIE MOŻNA jej jeść, co jest oczywiste, ale z tego względu z trzylatkami zalecam robić to - pod stałą kontrolą, masę można zamknąć w plastikowym pudełku i przechowywać kilka dni, nie barwi rąk, niezabarwiona ma śnieżnobiały kolor, świetna zabawa gwarantowana! 

Miłego i twórczego eksperymentowania !!! Mariola Teplicka